Rozpoczynamy cykl e-booków "ABC początkującego logopedy", który inauguruje „Seplenienie”.
Tak się cieszę, że już na początku kwietnia będziecie mogli go mieć. Przeczytać. I przede wszystkim korzystać z zawartej w nim wiedzy i doświadczenia. Sama jestem zaskoczona, że to już...15 lat!!! Zbieram, dzielę się, zbieram. I tak wciąż.
Każdorazowo, kiedy słyszę, że tipy, które stosuję sprawdzają się i u Was, rosnę. Patrzę, czym jeszcze mogę się podzielić.
Ponieważ ten cykl e-booków jest zwieńczeniem mojej kilkuletniej pracy jako trenera szkoleń stacjonarnych, potem on-linowych, zebrało mi się na wspominki. Jeśli macie ochotę, czytajcie dalej, o tym, jak to się zaczęło.
"Dawno, dawno temu"... ;)
No, ok. Wcale nie tak dawno, a na pewno nie "za górami i za lasami". Bo w 2015 r. Ale fakt, że wtedy jeszcze, gdy początkujący logopedzi nie mieli z czego wybierać, jeśli chodzi o szkolenia. Tak! To znaczy, że byłam pierwsza (hmmmm...szybko ten świat pędzi do przodu).
A jak nie za górami? To gdzie?
W Lublinie.
Znajomi studenci wyszli z inicjatywą, prośbą: "O, Sylwia! A może zorganizujesz dla nas takie szkolenie? Praktyki nam potrzeba". Chwilę się zastanowiłam i powstały:
Rotacyzm
Seplenienie
Wady wymowy spółgłosek i samogłosek
A potem jeszcze:
Mowa bezdźwięczna
Najpierw w Lublinie. A potem okazało się, że jest potrzeba w innych miastach.
Jeździłam. Przez te 7 lat odwiedzałam miasta Polski. Dzieliłam się tym, co wiem i umiem. Nawiązywałam serdeczne relacje. Jeśli mnie znacie prywatnie, to wiecie, że też miałam ciekawe przygody kolejowe.
Aż w końcu doszłam do wniosku, że dzięki zamknięciu treści szkoleniowych w cyklu e-booków, więcej osób będzie mogło skorzystać z tego dobrodziejstwa.
Czasem termin komuś nie pasował. Czasem było za daleko, żeby dojechać. A niekiedy akurat sprawy prywatne były pilniejsze.
Życie...
A, kiedy kupisz e-book, masz go przy sobie zawsze. Możesz korzystać z treści na smartfonie. Możesz w komputerze. Ja lubię takie rozwiązania. A Wy?
Jeżeli tak, poniżej znajdziecie fragment e-booka o wpływie zaburzeń czynności prymarnych na późniejsze seplenienie.
Bardzo proszę:
3. PRZYCZYNY SEPLENIENIA – ZABURZENIA CZYNNOŚCI PRYMARNYCH
Przy problemie z międzyzębowością kluczem są ćwiczenia warg i języka, które pomogą w zatrzymaniu języka w jamie ustnej. Ważne jest też znalezienie przyczyny tej przypadłości. W pracy terapeutycznej należy zachować odpowiednią kolejność postępowania – najpierw musimy „schować” język do jamy ustnej, a dopiero później wywołać głoskę. Jedną z przyczyn mogą być zaburzone czynności prymarne, czyli gryzienie, żucie, odgryzanie, oddychanie. Również kluczowa jest tutaj odpowiednia pozycja spoczynkowa języka.
Wyćwiczenie odpowiedniej pozycji spoczynkowej języka, czyli utrzymanie go na wałku dziąsłowym, jest niezwykle ważne w całej pracy terapeutycznej. Poniżej jedno z ćwiczeń na wypracowanie prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, które przydaje się również do ćwiczenia połykania. Potrzebny jest do tego patyczek higieniczny. Umieszczamy go przy wałku dziąsłowym i zadanie polega na przytrzymaniu go językiem. Należy zwrócić uwagę na to, aby język nie wchodził między zęby podczas przytrzymywania patyczka. Ma tylko przytrzymywać patyczek na górze jamy ustnej przy wałku dziąsłowym.
Dopiero po tym (umieszczenie języka w jamie ustnej) można zacząć etap wywołania głosek. Ponadto niewskazane jest, aby jednocześnie ćwiczyć i aparat artykulacyjny, i oddech, i pozycję spoczynkową języka, i jeszcze dołożyć do tego wywołanie głoski. Jest to zbyt dużo rzeczy na raz. Powinniśmy skupić się na samym początku na wyeliminowaniu przyczyny (oczywiście, jeśli to możliwe). Bo w innym przypadku, może nawet udać się wywołać głoskę, ale niestety dalszy etap, czyli utrwalanie będzie jak walka z wiatrakami.
Reasumując, przy międzyzębowości należy skupić się na początku na ćwiczeniach usprawniających język i wargi, natomiast przy seplenieniu bocznym na odpowiednim strumieniu powietrza. Ważne, aby rodzic również otrzymał taką informację, że skupiamy się w tej chwili na danej rzeczy zgodnie z charakterem zaburzenia. Wówczas będzie mu łatwiej zrozumieć cały tok terapii i nieraz długi proces eliminowania przyczyny wady wymowy.
Do e-booka załączone są schematy artykulacyjne, które ja wykorzystuję w trakcie terapii w gabinecie. Mam nadzieję, że i u Was spełnią one taką funkcję. Przykładowy schemat znajdziecie poniżej. Możecie go wydrukować – w dowolnym formacie – (również plakatu!!!) i stosować jako schemat modelowy. W e-booku każda głoska, o której piszę ma swój schemat artykulacyjny, dodatkowo schematy z przeznaczeniem do wydruku opatrzone są informacjami o cechach głoski – ładnie będą wyglądać w formie plakatu :-).
Spis treści e-booka:
- SEPLENIENIE – ISTOTA ZABURZENIA.
- POPULARNE DEFORMACJE.
- PRZYCZYNY SEPLENIENIA - CZYNNOŚCI PRYMARNE.
- SZEREG CISZĄCY.
4.1. Charakterystyka głosek - układy artykulacyjne.
4.2. Metodyka postępowania.
4.2.1. Ćwiczenia celowane, usprawnianie motoryki aparatu artykulacyjnego.
4.2.2. „Kobra” kontra „glonojad”.
4.2.3. Sposoby wywoływania głosek ciszących. - SZEREG SYCZĄCY
5.1. Charakterystyka głosek, schematy artykulacyjne.
5.2. Metodyka postępowania.
5.2.1. Ćwiczenia artykulacyjne.
5.2.2. Sposoby wywoływania głosek ciszących. - SZEREG SZUMIĄCY.
6.1. Charakterystyka głosek - układy artykulacyjne.
6.2. Metodyka postępowania.
6.2.1. Ćwiczenia artykulacyjne.
6.2.2. Sposoby wywoływania głosek. - ETAPY UTRWALANIA I AUTOMATYZACJI GŁOSEK DENTALIZOWANYCH.
7.1. Zjawisko hiperpoprawności.
7.2. Ćwiczenia/zabawy/gry utrwalające wymowę głosek dentalizowanych. - PYTANIA OD UCZESTNICZEK.
- ANEGDOTKI I PORADY LOGOPEDYCZNE.
Autor: Sylwia Zasada