W ostatnim czasie obserwuje się rosnącą liczbę dzieci przejawiających trudności w przyswajaniu języka ojczystego. Pomimo prawidłowego rozwoju intelektualnego, braku zaburzeń czuciowo-ruchowych i dobrego słuchu, dzieci te przejawiają trudności na wszystkich poziomach organizacji językowej. To oznacza, że występujące u nich zaburzenia dotyczą poziomów: morfologicznego, fonologicznego, składniowego, a także słownictwa dziecka.

Termin SLI został przetłumaczony na język polski jako: Specyficzne zaburzenia językowe. Badacze zajmujący się tym zagadnieniem preferują jednak posługiwanie się skrótem zapożyczonym z języka angielskiego, gdyż jest on bardziej znany w międzynarodowym środowisku naukowym.

Przyczyna SLI nie jest jednoznacznie określona. Przyjmuje się, że istnieje korelacja kilku czynników wpływających na Ośrodkowy Układ Nerwowy (OUN) w sposób nietypowy, uniemożliwiający przetwarzanie danych językowych w szybki sposób. Przypuszcza się, że SLI może być dziedziczone genetycznie.

Dzieci ze specyficznym zaburzeniem języka mogą przejawiać rozmaite trudności manifestujące się w każdym aspekcie komunikacji językowej. Badacze określają to mianem deficytu językowego. Innymi słowy termin ten oznacza, że dziecko nie wykazuje umiejętności w zakresie komunikacji językowej charakterystycznych dla dzieci w jego wieku.  Takie dzieci mogą mieć problem z właściwym doborem słów, budowaniem zdań gramatycznie poprawnych, różnicowaniem wyrazów podobnie brzmiących czy w układaniu opowiadań.  Warto dodać, że tacy pacjenci stanowią niejednolitą grupę z różnym nasileniem objawów. Jedni mogą się porozumiewać za pomocą gestów czy onomatopei, inni potrafią używać kilku słów o niestandardowym brzmieniu, a jeszcze inni będą budować agramatyczne trzy lub czterowyrazowe zdania. Głębokość deficytu oraz to w jakim stopniu rozwój dziecka odbiega od typowego stwierdza specjalista.

Pomimo trudności komunikacyjnych, dzieci z SLI osiągają przynajmniej przeciętny poziom rozwoju intelektualnego, tzn. badane za pomocą niewerbalnych testów inteligencji osiągają wynik zbliżony do większości rówieśników.

Diagnozując dzieci z SLI, należy wykluczyć szereg przyczyn powodujących deficyt językowy, tj:

• nieodpowiednią do wieku sprawność narządów artykulacyjnych,
• zaburzenia słuchu,
• zaburzenia emocjonalne,
• niepełnosprawność intelektualną,
• zaniedbania środowiskowe
• czy choroby układu nerwowego.

U dzieci z autyzmem także nie diagnozuje się SLI. Wystandaryzowanym narzędziem diagnostycznym pozwalającym  ocenić różne kompetencje językowe jest Test Rozwoju Językowego autorstwa Magdaleny Smoczyńskiej i Ewy Haman. Test ten posiada ogólnopolskie normy dla dzieci w wieku 4,0–8,11, a więc pozwala na ocenę dzieci w wieku  przedszkolnym, jak i wczesnoszkolnym.  Normy testu uwzględniają wiek oraz płeć.

Sama diagnoza SLI nie należy do łatwych.  Przyjęto, że takie rozpoznanie stawia się w momencie ukończenia przez dziecko czterech lat. Natomiast wcześniej stwierdza się „ryzyko wystąpienia SLI”. Dlatego należy podkreślić, że im wcześniej dziecko zostanie objęte opieką logopedyczną i psychologiczną, tym szybciej będzie można wdrożyć terapię i wyrównać deficyty językowe.

Monika Kwapisz-Ciemińska – logopeda IEL

Piśmiennictwo:

• Czaplewska, E. (2013). SLI czy dziecko później mówiące? Różne formy strategii terapeutycznych. W: T. Woźniak i J. Panasiuk (red.), Język–człowiek–społeczeństwo. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Składowskiej.
• Kochańska, M. i Krasowicz-Kupis, G. (2014). Problemy edukacyjne uczniów z SLI i dysleksją rozwojową. W: E. Awramiuk (red.), Z problemów kształcenia językowego. (t. 4). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Krasowicz-Kupis, G. (2012). SLI i inne zaburzenia językowe. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.

Interesuje Cię ten temat? Zajrzyj do oferty szkoleniowej, być może wkrótce w Twoim mieście odbędzie się szkolenie z tego zakresu. A może znajdziesz je w ofercie szkoleń on-line i webinarów:

👉 Szkolenia stacjonarne i online - kliknij tutaj

👉 Webinary - kliknij tutaj

👉 Szkolenia e-learningowe - kliknij tutaj

Umów się na wizytę

Wybierz specjalistę, u którego chcesz się poradzić: logopeda, neurologopeda, audiolog, trener emisji głosu i oddechu, psycholog, terapeuta Elektrostymulacji Logopedycznej

Tel.: +48 881 527 414

---

Zapisz się on-line

---

---